Haber / Ceren Seyran İnan
2 Ağustos sabahı itibariye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından “katalog suçlara uymadığı” gerekçesi ile kapatılan Instagram’a bir haftadır girilemiyor. Birçok kullanıcı buna tepki gösterirken Özel Sanal Ağ (VPN) uygulamalarıyla girmeye çalışıyor. Siyasetçiler, hükümet yetkilileri, yerel yöneticiler, ünlüler, vatandaşlar…Bir hafta boyunca birçok kesimden farklı yorum ve eleştiriler geldi. Hukuki yollar için işlemler başlatıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Dijital faşizm ile karşı karşıyayız”
Partisinin İnsan Hakları Eğitim Programı’nda konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamalar ile Instagram yasağı hakkında yorum yaptı. Erdoğan, “Sosyal medya şirketleri adeta militanlaştılar. Filistinli şehitlerin fotoğraflarına bile tahammül edemeyen bir dijital faşizmle karşı karşıyayız. Her türlü ahlaksızlığı ‘özgürlük’ diyerek teşvik eden bu şirketler Filistin halkına adeta savaş açmıştır. Sosyal medya platformlarının bu tavrına yeni tanıklık etmiyoruz. Uyarılarımıza rağmen FETÖ'dan PKK'ya kadar tüm terör örgütleri adeta at koşturuyorlar” şeklinde konuştu.
Uraloğlu: “Toplumsal hassasiyetlerimizi dikkate almadılar”
Erişim engeli ile ilgili en çok açıklama yapması ve süreç hakkında bilgi vermesi beklenen isim Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu oldu. Uraloğlu, erişim engeline dair gerekçe açıklamasında, “Özellikle hem kanuni olarak koyduğumuz kurallar hem de bazı toplumsal hassasiyetlerimizi dikkate almadıkları takdirde biz de gerekli müdahaleleri yapmak zorunda kalıyoruz. Bu anlamdaki vatandaşımızın hissiyatını da doğru yönetmeye çalışıyoruz. Net bir şekilde hassasiyetlerimiz belli. Oradaki eksiklikler belli. O eksiklikleri giderdikleri an yani diyelim ki bir saat sonra biz o engeli kaldırmış olacağız” dedi.
CHP Genel Başkanı Özel: “Bunu yapanlar gerçekten çağdışı insanlar”
Instagram erişim engeline dair sert yorumlar yapan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, yapılanın sansür olduğunu belirterek işlemi yapanları “çağdışı insanlar” olarak tanımladı. Yasakçı bir zihniyet ile hareket edildiğini ve bu düzeni gençlerin değiştireceğini söyleyen Özel, “Orası bir özgürlük ortamı, her fikir özgürce ve kısıtlanmadan, suç içermedikçe paylaşılabilmeli. Dünya kadar insan oradan haberleşiyor, oradan ticaret yapıyor, oradan sipariş veriyor. Dünya kadar genç Türkiye’de Instagram’ı kullanıyor ve buna kısıtlama getiriyorsunuz. Tamamen saçmalık, tamamen yanlış. Bu kararı hangi kafa, nasıl alıyor? Mesela bu kararı alıp da nerede ilan ettiniz, bu karara hangi yargı merciinde nasıl itiraz edilecek? Bunların düzenlemeleri yok ortada ve tamamen kabul edilemez, sansürcü bir zihniyet. Bunu yapanlar gerçekten çağdışı insanlar. Böyle bir zihniyet yönetiyor Türkiye’yi. Bu yasakçı zihniyetten Türkiye’yi gençlerin oyları kurtaracak” dedi.
Başkan Seçer: “Hukuksuz engelleme”
Instagram’a erişim engelini “Hukuksuz bir müdahale” olarak nitelendiren Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, engellemeye dair ‘Bu post Instagram’a erişimin kısıtlandığı gün Mersin’den atıldı’ gönderisini sosyal medya üzerinden paylaşarak yorum yaptı. Engellemelere “Hukuksuz” diyen Başkan Seçer, internet güvenliğine dair de uyararak, “Bilişim çağında bu yasakları aşmanın herkesin bildiği çok kolay yolları var. İnsanları yasakları aşmak için güvensiz internet kullanmaya yönlendirmeyin” ifadelerini kullandı.
Baroların ortak açıklamasında ‘kanunsuzluk’ vurgusu
Ortak açıklama yayınlayarak Instagram’a getirilen erişim yasağına dair ifade özgürlüğünün ihlaline vurgu yapan 61 baro, “Sürecin kanuna uygun yürütülmemesi yurttaşların ifade ve haberleşme özgürlüğü, basına sansür getirdiğinden de basın özgürlüğü gibi Anayasal hakların yürütme organının kanundan kaynaklanmayan bir kararıyla engellenmesi sonucuna yol açacağından bu sonucun demokratik bir hukuk devletinde kabulü mümkün değildir” dedi.
Türkiye Barolar Birliği’nden yasak kararına dava
Türkiye Barolar Birliği (TBB), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun sosyal medya platformu Instagram'a erişim engeli getirmesi kararının iptali için dava açarak açıklama yaptı. Erişim engelinin Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına aykırı olduğu belirtilen açıklamada, “Türkiye Barolar Birliği, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun 02/08/2024 tarihli 'Instagram.com' hakkında verdiği ifade özgürlüğüne orantısız müdahalede bulunan erişimin engellenmesi kararının iptali ve savunma alınmadan yürütülmesinin durdurulması talebi ile idari yargıya başvurmuştur. İptal dilekçesinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun sahip olduğu yetkiyi gerekçe açıklamadan keyfi bir şekilde kullanması ve URL bazlı erişim engeli yerine tüm siteye erişimi engellemesinin söz konusu sosyal medya platformunun kullanıcısı olan herkes için Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararlarında yer verilen açıklamalar ve ilkeler çerçevesinde bir ifade özgürlüğü ihlali anlamına gelecek nitelikte ölçüsüz bir tedbir olduğu açıklanmıştır” denildi.
Şahan Gökbakar: “Hukuksuz ve keyfi yönetim bırakılıp acilen Instagram açılmalı”
Gündemi sürekli takip ederek ülkede olanlara dair yorumlarını sık sık sosyal medya hesabından paylaşan oyuncu ve komedyen Şahan Gökbakar, sosyal medya platformu X üzerinden kararı eleştirerek, “Instagram sizin postlarınızı sildi. Size haksız yere sansür uyguladı ve siz buna bir tepki vermek istiyorsunuz... Yapabileceğiniz en büyük tepki Instagram hesaplarınızı kapatmak ve Instagram kullanmamak olabilir. Bütün devlet yetkililerinin ve kurumlarının Instagram hesaplarını kapatırsın. ‘Bu devletin hiçbir kademesinde daha da Instagram kullanmıyoruz’ dersiniz. Geçer gidersiniz. Kalkıp da tüm Instagram’ı koca ülkede kapatmaya ne hakkınız var? Birçok insan bu mecradan yaşamını sağlıyor. Tümden kapatmak ne demek?! Bu hukuksuz ve keyfi yönetim bırakılıp acilen Instagram açılmalı” dedi.
Gazeteci Fatih Portakal: “X’i kapatma hazırlığındalar”
Gazeteci Fatih Portakal, Instagram’a getirilen erişim engeline dair yorumunun ardından bir iddiada bulunarak hükümetin X platformunu da kapatma hazırlığına giriştiğini söyledi. “Instagram’ı canları istediği için kapatmışlar. Gerekçe, Haniye’nin öldürülmesi, sonrasındaki paylaşımlar ve platformun keyfi davranması. Bizi yönetenler de ‘öyle yaparsan böyle yaparım’ diyerek acısını kullanıcılardan çıkartıyor. Üç gün sonra açacağın platformu niçin kapatırsın? Göstermelik bir yasak. VPN kullanıp bağlanabilirsiniz. Bu arada İhvancı Hamaslı Haniye için AKP ülkede milli yas ilan etti. Bu karar devleti bağlar, bireyi bağlamaz” diyen Portakal, X’in de kapatılmasına dair hazırlık yapıldığını iddia etti.