Değerli şarapsever dostlar;
Fortifiye Şaraplar serimizin geçtiğimiz sekiz yazısı boyunca dünyanın ünlü iki ayrı fortifiye şarabı olan İspanya’dan SHERRY’yi ve Portekiz’den PORT Şaraplarını ve ardından birçok değişik ülkede üretilen Fortifiye Muscat'ları detaylıca incelemiştik. Bu yazımızda yeni bir seriye başlıyoruz ve Dünyanın Ünlü Şarap Bölgelerini incelemeye Fransa’ya genel bir bakışın ardından Bordeaux ile başlıyoruz.
Fransa'ya Giriş
Fransa, çok çeşitli stillerde büyük miktarlarda şarap üretmektedir. Önce kısa bir girişle, Fransa genelinde geçerli olan şarap yasalarını ele alalım ve farklı şarap bölgelerinin birbiriyle nasıl ilişkili olduğunu harita üzerinde görelim.
FRANSIZ ŞARAP YASALARI
Aşağıdaki coğrafi işaretler (Gl), Fransa'daki tüm şarap bölgeleri için ortaktır. Ek etiketleme terimlerinin mevcut olduğu durumları her bir bölgede ayrı ayrı ele alacağız.
PDO Şarapları
PDO'nun Fransızcası, Appellation d'origine protegee'dir (AOP), ancak geleneksel terim olan Appellation d'origine controlee (AC veya AOC), şarap etiketlerinde daha yaygın olarak görülür. Bir arazi parçasının hem jenerik hem de daha prestijli bir apelasyon adıyla kapsanması yaygın bir durumdur. Üretici her yıl hangi apelasyon unvanını kullanmak istediğini seçebilir, bu karar genellikle mahsul kalitesinden etkilenir. Fransa bölgelerini yazdığımız ilerleyen yazılarda PDO şarapları 'apelasyon' şaraplar olarak anılacaktır.
PGI Şarapları
PGI'nin Fransızcası Indication geographique protegee'dir (IGP). Geleneksel Vin de Pays (VdP) terimi de sıklıkla görülse de, birçok üretici bu terimi şarap etiketlerinde kullanır.
Vin de France
GI içermeyen şaraplara Vin de France denir.
BORDEAUX
Bordeaux, hem hacim hem de değer açısından Fransa'daki en büyük apelasyon bölgesidir. Kaliteli şarabın en prestijli isimlerinin çoğuna ev sahipliği yapmaktadır. Bununla birlikte, bu şaraplar toplam üretimin yalnızca küçük bir bölümünü temsil etmektedir ve çok zengin birkaç üreticinin elinde bulunan kaynaklar ile yetiştiricilerin ve üreticilerin büyük çoğunluğunun sahip olduğu kaynaklar arasında büyük bir boşluk vardır.
İKLİM VE ÜZÜM YETİŞTİRİCİLİĞİ
Bordeaux, Gulf Stream'in etkisinden yararlanan ılıman bir deniz iklimine sahiptir. Bu ısınan okyanus akıntısı, büyüme mevsimini uzatır: İlkbahar donları nadiren sorun olur ve üzüm olgunlaşması Ekim ayına kadar devam edebilir. Bununla birlikte, Atlantik ayrıca yüksek düzeyde yağış ve nem getirir. Üzüm bağları, Landes ormanı ve bölgenin batısındaki kıyı kumulları tarafından en fena Atlantik fırtınalarından korunmaktadır. Yağmur yıl boyunca yağar ve çiçeklenmeyi ve meyve tutumunu bozabilir, küflenmeyi teşvik edebilir ve hasatta üzümlerdeki tatları seyreltebilir. Sonuç olarak, en iyi üreticiler sağlıksız ve olgunlaşmamış üzümleri çıkararak üzümler arasındaki stil ve kalite farklılıklarını büyük ölçüde azaltabilse de, bağ bozumu çeşitliliği Bordeaux'da önemli bir husustur. Kanopi yönetim tekniklerindeki değişiklikler, üzümlerin daha sağlıklı olmasına (ayrıca sprey ilaç kullanımında düşüşe) ve hasat zamanında şeker ve aroma gelişiminde belirgin bir artışa neden olmuştur.
ÜZÜM ÇEŞİTLERİ VE ŞARAP YAPIMI
Hemen hemen tüm kırmızı Bordeaux şarapları ve çoğu Bordeaux beyazı, üzüm çeşitlerinin bir karışımından üretilir. Havadaki değişkenlik, özellikle yağış, bir çeşide çok fazla güvenmenin çok riskli olabileceği anlamına gelir. Bordeaux fidanında farklı çeşitlere izin verilir ve farklı zamanlarda olgunlaşır, yani bir kötü don veya şiddetli bir sağanağın bütün bir mahsulü mahvetmesi pek olası değildir.
Apelasyon düzenlemelerine göre on üç üzüm çeşidine izin verilmektedir, ancak uygulamada üç siyah üzüm ve iki beyaz üzüm baskındır.
Siyah Çeşitleri
Cabernet Sauvignon Haut-Medoc'ta hakimdir, Bas-Medoc ve Graves'te de çok önemlidir. Buradaki toprakların yüksek taş/çakıl içeriği bağ sıcaklığını yükseltir ve sonuç olarak bunlar, Cabernet'in güvenilir bir şekilde olgunlaşabileceği tek alanlardır. Burada en iyi şaraplardaki karışımın dörtte üçünü oluşturabilir.
Cabernet Franc, Saint-Emilion'da ve daha az ölçüde Medoc ve Graves'te yaygın olarak kullanılmaktadır. Cabernet Sauvignon'dan daha az gövdeli ve tanenli şaraplar üretir. Olgunlaşmadığında otsu veya çöpsü tatlara sahip olabilir, ancak olgunlaştığında bir harmanlamaya canlı meyve ve çiçek notaları katabilir. Cabernet Sauvignon gibi iyi drene edilmiş ılık toprakları tercih eder.
Merlot, Bordeaux'da en çok ekilen çeşittir ve özellikle Saint-Emilion ve Pomerol'ün birinci sınıf şaraplarında önemlidir. Bunun nedeni, Merlot'un bu bölgelerde bulunan daha soğuk killi topraklarda başarılı bir şekilde büyüyebilmesi, Cabernet Sauvignon'un ise olgunlaşmak için mücadele etmesidir. Merlot'un yumuşaklığı, genellikle yüksek hacimli, ucuz şaraplarda baskın olan üzüm olduğu anlamına gelir.
Petit Verdot, yukarıdaki üç siyah çeşitten çok daha küçük ekimlere sahiptir. Sadece çok sıcak yıllarda tamamen olgunlaşır ve yavaş yavaş yıllanan çok koyu renkli, tanenli bir şarap verir. Esas olarak tanen, renk ve bazı baharatlı notalar eklemek için kullanıldığı bir karışımda asla küçük bir rolden fazlasını oynamaz.
Şarap yapımı uygulamaları çok çeşitlidir. Bu, yapılan şarap stilinin ve üreticinin elindeki kaynakların bir yansımasıdır. Hangi fermantasyon kaplarının en iyi şarapları ürettiği konusunda çok az fikir birliği vardır: En iyi üreticilerden bazıları, harmanlama seçeneklerini artırmak için geleneksel meşe fıçıların yanı sıra çelik veya beton tankları kullanır.
Bazı şarap üreticileri, olgunlaşmanın sonuna kadar farklı şarap partilerini ayrı tutmayı tercih etseler de, çoğu şarap, bağ bozumunu takip eden ilkbaharda harmanlanır. En iyi şaraplarının kalitesini ve tarzını korumak için, önde gelen şatoların çoğu artık grand vin (en iyi şarap) için uygun olmayan karışımlardan ikinci ve hatta üçüncü şaraplar yapmaktadır. Hatta bazı şaraplar bir şarap üreticisine satılabilir.
En kaliteli kırmızı Bordeaux, 225 litrelik küçük meşe fıçılarda yıllandırılır. En iyi şatolarda tüm şaraplar yeni fıçılara konulabilir. Daha düşük araziler, daha küçük oranda yeni fıçı kullanabilir ve jenerik Bordeaux şaraplarının meşe görme olasılığı hiç yoktur.
Şarap imalathanesindeki sürekli iyileştirmeler, zorlu bağ bozumlarında bile daha olgun, daha meyvemsi ve daha konsantre şarapların üretilmesini sağlamıştır.
Beyaz Çeşitleri
İnce kabuğu ve asil küf eğilimi göz önüne alındığında, Semillon, Bordeaux'daki tatlı şaraplar için en önemli çeşittir. Pessac-Leognan ve Graves'in birinci sınıf sek beyaz şaraplarında Sauvignon Blanc ile harmanlanarak bu şaraplara gövde katar.
Bordeaux'da Sauvignon Blanc, narenciye ve yeşil meyve aromalı şaraplar üretmektedir. Monosepaj, sek beyaz şaraplar için giderek daha fazla kullanılmaktadır: tüm Bordeaux şaraplarının harman olduğu genellemesinin tek istisnasıdır. Harmanlanmış şaraplarda, özellikle tatlı şaraplar için gerekli olan yüksek asidite sağlar. Muscadelle belirgin bir üzümsü, çiçeksi tada sahiptir ve tatlı ve sek beyaz şarap üretiminde önemli bir destekleyici rol oynar. Herhangi bir harmanlamanın yalnızca küçük bir yüzdesini oluşturur.
Kırmızı şaraplara benzer şekilde, sek beyaz Bordeaux da çeşitli stillerde yapılır. Pazarın alt ucundakiler taze ve meyvemsi olma eğilimindedirler, sıcaklık kontrollü, inert kaplarda minimum yaşlanma ile fermente edilirler, ancak bazıları kızarmış meşe ipuçları gösterir. Pessac-Leognan'dan elde edilen birinci sınıf sek beyazlar, sık sık yeni meşe fıçılarda fermente edilir ve olgunlaştırılır ve meyveyi kaplayan bir zenginliğe ve konsantre ceviz aromasına sahiptirler. Bordeaux'nun harika tatlı şarapları, asil küfle enfekte olmuş meyvelerden yapılır. En iyi örnekler, üç yıla kadar yeni meşe fıçılarda fermente edilir ve olgunlaştırılır.
Dünyanın Ünlü Şarap Bölgelerini incelemeye bu yazımızda Fransa’ya kısa bir genel bakışın ardından Bordeaux bölgesinin İklim Yapısı ve Üzüm Çeşitleri ile başladık. Önümüzdeki yazımızda Bordeaux Bölgeleri ve Şaraplarını inceleyeceğiz.
Takipte kalın lütfen
(* Kaynakça : Wine and Spirit Education Trust)
